Van điện từ là gì?
Van điện từ hay còn gọi là solenoid valve, là một trong những loại van công nghiệp được sử dụng thông dụng trong các hệ thống ống dẫn trong nhà máy sản xuất, là loại van điều khiển bằng tính hiệu điện thông qua cuộn coil được đặt phía trên của thân van. Van điện từ thường được dùng để kiểm soát đóng mở dòng chảy như: nước nóng, nước lạnh, khí Gas LPG/CNG, hoặc có thể sử dụng ở một số vị trí sử dụng nhiệt độ cao như hơi nóng.
Van điện từ gồm có 2 loại:
- Van điện từ điều khiển trực tiếp
- Van điện từ điều khiển gián tiếp
Cấu tạo & Nguyên lý hoạt động của van điện từ là gì?
Cấu tạo của van điện từ:
Van điện từ gồm có hai bộ phận tách biệt cơ bản: đó là thân van và cuộn coil điều khiển hành trình đóng mở van.
Vật liệu thân van:
Vật liệu van gồm có các loại thông dụng như sau: Đồng, Inox, Teflon PTFE. Tuỳ vào môi chất sử dụng mà người dùng có thể lựa chọn vật liệu van thích hợp và đảm bảo tuổi thọ của van. Phần lựa chọn này rất quan trọng nên xin lưu ý với khách hàng.
Cuộn coil điều khiển van:
Về phần này, quan trọng nhất đó là nguồn điện điều khiển mình mong muốn, vì thông thường thì thiết kế của nhà sản xuất van thì chỉ có loại điều khiển điện 24VDC & 220VAC là thông dụng nhất hiện nay. Ở vài môi chất có nguy cơ cháy nổ cao như khí Gas thì nhà sản xuất sẽ có những model có chứng chỉ chống cháy nổ để đảm bảo an toàn cho hệ thống.
Trong đó:
1. Thân van: bằng đồng hoặc inox
2. Môi chất: Chất lỏng (nước, dầu) hoặc khí ( khí nén, gas, v,v)
3. Ống rỗng ( Chưa có lưu chất qua)
4. Vỏ ngoài cuộn hít ( Bảo vệ cuộn điện)
5. Cuộn từ ( Cuộn dây sinh từ)
6. Dây điện kết nối với nguồn điện bên ngoài
7. Trục van làm kín ( trạng thái bình thường lò xo 8 sẽ tác động ép kín, giúp van ở trạng thái thường đóng)
8. Lò xo
9. Khe hở giúp lưu chất đi qua
Nguyên lý hoạt động của van điện từ:
Van điện từ gồm có hai loại điều khiển đó là van loại vị trí thường đóng hoặc loại van vị trí thường mở. Theo như cấu tạo của van như giới thiệu ở trên, khi van ở trạng thái đóng thì trở lực của lò xo bên trong van hoặc trở lực do áp suất đầu vào cao giúp van đóng ngắt chặn môi chất bên trong ống đi qua. và khi van được cấp tính hiệu điều khiển điện thì cuộn coil hoạt động sẽ sinh ra từ trường giúp tác động lên lò xo bên trong ty van giúp hút hoặc đẩy lò xo được nối trực tiếp đến đĩa van làm đóng hoặc mở van. Và khi ngắt tính hiệu điện thì van trở về trạng thái vị trí ban đầu.
Phân loại van điện từ:
a. Phân loại theo chức năng: có 2 loại van điện từ
– Van điện từ thường đóng
Là van điện từ mà ở trạng thái chưa cấp điện thì van sẽ luôn đóng, khi cần van mở thì chúng ta phải cấp điện cho van, khi đó van sẽ sinh ra lực từ trường từ cuộn hút ( cuộn điện) và sẽ làm cho van trở về trạng thái mở, để duy trì mở thì chúng ta cũng phải duy trì nguồn điện cấp vào. Khi chúng ta muốn đóng van thì ngưng cấp điện thì van sẽ tự động trở về trạng thái ban đầu của van ( tức là trạng thái đóng)
Van điện từ thường đóng là loại van rất thông dụng trên thị trường, và đại đa số người ta thường sử dụng van này. Vì thực tế chúng ta cũng thấy rằng không chỉ van điện từ nói riêng mà các loại van cơ thông thường khác cũng thế thường ở vị trí thường đóng, thường khóa, thời gian chúng ở trạng thái này nhiều hơn rất nhiều so với thời gian chúng ở trạng thái mở
Vậy van điện từ thường đóng có những nhãn hiệu gì:
Rất nhiều hãng sản xuất loại van này: Unid, Round star, TPC, SMC, Danfoss, ODE, v,v…
– Van điện từ thường mở:
Là van điện từ mà ở trạng thái chưa cấp điện thì van luôn luôn mở, khi cần đóng lại thì chúng ta cấp điện cho van, khi đó van sẽ sinh ra từ trường đẩy trục làm kín đang ở xa vị trí làm kín tiến đến vị trí làm kín và giúp van đóng lại.
Van điện từ thường mở rất hiếm trên thị trường do nhu cầu sử dụng rất ít, nếu có trường hợp bất đắc dĩ do thiết kế mới cần phải sử dụng tới van thường mở này. Hiện nay hãng duy nhất có mặt tại Việt Nam có dòng van thường mở này là hãng: ODE – ITALY ( Sản phẩm này chúng tôi đang là nhà cung cấp)
b. Phân loại theo vật liệu chế tạo van
– Van điện từ đồng : Unid, TPC, STNC, Round Star v.v.
Đây là loại van phổ biến nhất và cũng thông dụng nhất, dải sản phẩm cũng đa dạng và đa số các hãng đều có dòng sản phẩm này
Van dùng cho nhiều môi trường khác nhau, phổ biến là môi trường nước, khí nén, hơi
– Van điện từ inox : Unid, STNC, Round Star
Thường được sử dụng cho môi trường có tính đặc trưng cao: nước thải, nước có hóa chất, v.v.
– Van điện từ nhựa: K-rain
Loại van này thường được dùng cho môi trường bên ngoài không khí, chịu ăn mòn cao, hoặc dùng cho nước thải, nước có hóa chất
c. Phân loại theo điện áp
Trên thị trường hiện nay có 3 loại van điện từ sử dụng các điện áp khác nhau:
– Điện áp 24 V : Loại điện áp này khi sử dụng sẽ an toàn cho người vận hành
– Điện áp 220V: Điện áp này phổ biến ở Việt Nam do nguồn điện cung cấp tiện lợi, và việc sử dụng nó ở nhiều vị trí, địa điểm khác nhau
– Điện áp 110V: ít được sử dụng, và cũng rất ít sản phẩm này trên thị trường
d. Phân loại theo Kiểu lắp:
– Kiểu lắp ren – rắc co: Phổ biến nhất thường dùng cho các size bé: từ DN10 ( Ống D13mm) đến DN50 ( Ống D60mm)
– Kiểu lắp bích : Thường ít người dùng, thường dùng cho các size lớn từ DN50 trở lên đến DN150. Những size lớn hơn nữa thường người ta sẽ sử dụng van bướm điều khiển điện
Ứng dụng:
Trên thị trường, hiện có nhiều loại van điện từ có tên gọi giống nhau nhưng lại có chức năng hoạt động hoàn toàn khác nhau.
Tuỳ cào vị trí lắp đặt và chúc năng của từng loại van điện từ mà đơn vị sử dụng có thể lựa chọn loại van nào thích hợp với nhu cầu của từng người dùng khác nhau.
Môi chất sử dụng như: Khí nén, nước, khí Gas hoặc là hơi nóng, dầu nóng, vv…
Lưu ý khi sử dụng van điện từ:
Van điện từ là loại van có chức năng đóng mở dòng chảy nhanh, giá thành rẻ và nhỏ gọn. Thích hợp cho những vị trí lắp đặt không quan trọng như nước lạnh, nước nóng, khí nén. Ngược lại van điện từ sử dụng ở những môi chất như dầu nóng hoặc hơi nóng thì phải là loại van điều khiển chuyên dùng và có những thiết bị kèm theo có chức năng giúp giải nhiệt cho cuộn coil của van, vì khi nhiệt nóng truyền nhiệt từ thân van lên cuộn coil mà không có bộ giải nhiệt thì dễ làm ảnh hưởng đến tuổi thọ cuộn coil điều khiển hoặc có thể hư hỏng, cháy nổ.